21 marca, godz. 19.00
Państwowe Muzeum Etnograficzne, ul. Kredytowa 1
Tradycja aszykowania to dziedzina sztuki, która praktykowana jest do dziś „od czasów Adama i Ewy, którzy wypędzeni z raju, w oddaleniu od siebie tęsknili, a tęsknota ta z biegiem lat przybrała formę miłości (tur. aşk (wym. aszk) i przerodziła się w pieśń”. Aszyk śpiewa więc historie o miłości, ale też o wędrowaniu po obczyźnie, o bohaterach – ujęte w rymy przez znakomitych poetów. Sztukę aszykowania od innych tradycyjnych i nowoczesnych form opowiadania odróżnia pojedynek na śpiewy, improwizowany śpiew z igłą w zębach (tur. Dudak değmez), wykonywanie ludowych opowieści i śpiewanych eposów, utworów typu ağıt – pieśni żałobnej będącej rodzajem trenu oraz koçaklama – hiperboli, prezentującej opisy czynów bohaterów, przyśpiewek ludowych, a także innych gatunków, z którymi artysta zetknął się na obczyźnie. Aszyk łączy je najlepiej jak potrafi i wyśpiewuje, akompaniując sobie na sazie.
Tradycja „dziadowska” to dziedzina sztuki odradzająca po latach zapomnienia. Wędrujący po terenach dawnej Rzeczypospolitej dziadowie śpiewali pieśni oparte na wątkach biblijnych, ale także historyczne dumy, ballady, pieśni o treści społecznej; grywali też melodie taneczne. Bogaty i zróżnicowany repertuar pieśniowy dziadów charakteryzował się tym, iż w obrazowy sposób ukazywały ogólnoludzkie prawdy, jednocześnie przypominając o wynikających z nich zasadach moralnych.
Dziad zwany też był Lirnikiem ze względu na towarzyszący instrument. Lira korbowa to instrument strunowy o niemal tysiącletniej tradycji, w którym koło poruszane za pomocą korby pełni rolę „okrągłego smyczka”, struny melodyczne są skracane za pomocą drewnianych tangentów/klawiszy a melodii towarzyszy stały dźwięk strun burdonowych.
Wybitni przedstawiciele obu tradycji (Şeref Taşlıova, Mustafa Aydın, Jacek Hałas, Agata Harz, Remigiusz Hanaj) spotkają się w Warszawie (21.03.2014) oraz w Ankarze (26/27.09.2014) pod tytułem „Polsko-tureckie spotkanie bardów”, by zaprezentować swą sztukę w artystycznym „pojedynku”. Usłyszymy turecką poezję ludową, z drugiej zaś strony Kochanowskiego, Słowackiego i Mickiewicza w motywach ludowych, sufickie i lirnickie rozważania o duszy, ponadwiekowy i transgraniczny przekaz jakim jest piękno i sztuka opowieści.
Organizatorami koncertu jest Yunus Emre Enstitüsü Centrum Kultury Tureckiej w Warszawie ze wsparciem ze strony warszawskiego Stowarzyszenia opowiadaczy „Grupa Studnia O.”.
W-w Stowarzyszenie zaangażowane jest w projekt pt „Wędrowcy i opowieści” realizowany w ramach programu kulturalnego obchodów 600-lecia polsko-tureckich stosunków dyplomatycznych w 2014 roku. Udział polskich lirników w koncercie 21 marca w Warszawie oraz imprezy, które odbędą się w Turcji w ramach tego projektu dofinansowane są ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej ( www. turcja2014.wordpress.com)
